Ngói lợp nhà là phần quan trọng giúp bảo vệ mái nhà gỗ cổ truyền Bắc Bộ khỏi mưa nắng, đồng thời tôn lên giá trị thẩm mỹ và văn hóa. Gia chủ nên lựa chọn đúng loại ngói để đảm bảo mái chắc chắn, thoát nước tốt và giữ vẻ đẹp mộc mạc, cổ kính của nhà gỗ. Để giúp gia chủ dễ dàng quyết định hơn, bài viết sau sẽ giới thiệu một số loại ngói phổ biến và cách lựa chọn phù hợp.
Nhà gỗ 3 gian có hậu cung ở Hà Nam
Ngói lợp nhà gỗ cổ truyền Bắc Bộ là gì?

Ngói lợp nhà gỗ cổ truyền Bắc Bộ là lớp vật liệu bao phủ mái, giúp che nắng, mưa, gió, hạn chế ẩm mốc và mối mọt làm ảnh hưởng đến gỗ. Không chỉ vậy, mái ngói còn tạo sự cân đối và tôn lên vẻ đẹp mộc mạc, uy nghi, giúp ngôi nhà giữ trọn bản sắc của kiến trúc Bắc Bộ.
Đặc điểm nổi bật của ngói lợp cổ truyền là thường được làm từ đất nung, có màu đỏ hoặc nâu sẫm tự nhiên và tạo sự hài hòa với màu gỗ. Các loại ngói được thiết kế nhỏ gọn, bền chắc, thoát nước nhanh và cách nhiệt tốt. Nhờ sự phù hợp với kết cấu mái dốc của nhà 3 gian, 5 gian, mái ngói không chỉ bảo vệ công trình mà còn góp phần lưu giữ nét đẹp truyền thống cho ngôi nhà.
Các loại ngói lợp nhà phổ biến cho nhà gỗ cổ truyền
Trong kiến trúc nhà gỗ cổ truyền Bắc Bộ, mái ngói có tác dụng vừa bảo vệ công trình vừa tạo nên nét đẹp hài hòa. Hiện nay có nhiều loại ngói lợp khác nhau, mỗi loại đều mang đặc điểm và giá trị riêng. Dưới đây là những loại ngói thường gặp trong các công trình nhà gỗ truyền thống:
Ngói ta nung truyền thống

Ngói ta nung được làm từ đất sét tự nhiên và nung ở nhiệt độ cao nên mang đến độ cứng chắc và thời gian sử dụng lâu dài. Loại ngói này có khả năng chống nóng vào mùa hè, giữ ấm vào mùa đông, rất phù hợp với khí hậu Việt Nam nên rất “được lòng” các gia chủ.

Ngoài ra, ngói có khả năng thoát nước tốt, ít bám bẩn và chịu được tác động thời tiết khắc nghiệt. Màu đỏ đất đặc trưng giúp mái nhà gỗ thêm phần mộc mạc, giữ nguyên nét đẹp cổ truyền Bắc Bộ. Với những đặc điểm này, đây là loại mái gia chủ không nên bỏ qua nếu mong muốn sự bền vững và tính thẩm mỹ lâu dài.
Ngói âm dương

Ngói lợp nhà âm dương được xếp từ hai viên ngói khác nhau, tạo hiệu ứng mái gợn sóng độc đáo. Loại ngói này thường được thấy ở chùa chiền, từ đường hoặc các công trình cổ có giá trị nghệ thuật cao. Tuy mang lại vẻ uy nghi, cổ kính nhưng ngói âm dương đòi hỏi kỹ thuật thi công phức tạp và chi phí đầu tư cao hơn.
Ngói vảy rồng
Ngói vảy rồng (hay còn gọi là ngói vảy cá) được lợp chồng nhiều lớp từ những viên ngói nhỏ tạo bề mặt mái giống vảy rồng. Kiểu ngói này mang lại tính thẩm mỹ cao, thường dùng trong kiến trúc cung đình, đình chùa. Ưu điểm của ngói này là tạo vẻ đẹp tinh xảo, tuy nhiên trọng lượng mái khá nặng và không được ứng dụng phổ biến trong nhà gỗ dân dụng hiện nay.
Ngói Hạ Long
Là sản phẩm công nghiệp hiện đại, ngói Hạ Long được sản xuất trên dây chuyền công nghệ cao. Loại ngói này có nhiều màu sắc, kích thước và kiểu dáng giúp gia chủ dễ dàng lựa chọn. Đặc điểm của ngói là có độ bền tốt, chống thấm hiệu quả, nhưng phong cách hơi hướng hiện đại, ít phù hợp với nhà gỗ cổ truyền – công trình đề cao nét đẹp truyền thống và sự hài hòa trong kiến trúc.
Cách chọn ngói phù hợp với nhà gỗ cổ truyền

Việc chọn đúng loại ngói lợp nhà không chỉ giúp mái nhà gỗ bền vững trước thời tiết mà còn giữ được giá trị thẩm mỹ truyền thống. Khi lựa chọn, gia chủ nên cân nhắc kỹ theo các yếu tố sau:
- Theo kiểu dáng mái: Mái dốc nhiều lớp của nhà gỗ cổ truyền phù hợp nhất với ngói ta nung truyền thống. Ngói âm dương và ngói vảy rồng thì phổ biến hơn trong các công trình tâm linh hoặc kiến trúc đặc thù.
- Theo chất liệu và độ bền: Ngói ta nung bằng đất sét nung bền chắc, chống nóng và chống thấm tốt. Ngói Hạ Long tuy bền và chất lượng đồng đều nhưng phù hợp với phong cách hiện đại, ít hợp nhà gỗ cổ truyền.
- Theo màu sắc: Màu ngói nên hài hòa với màu gỗ, thường là các tông nâu đất, đỏ nung hoặc xám cổ điển. Màu sắc không chỉ ảnh hưởng về thẩm mỹ mà còn mang đến sự ấm cúng, cổ kính và đồng nhất của tổng thể kiến trúc. Nên tránh các màu quá sáng hoặc hiện đại vì dễ làm phá vỡ vẻ cổ truyền của nhà gỗ.
Quy trình thi công ngói lợp nhà cho nhà gỗ cổ truyền

Thi công ngói lợp nhà cho nhà gỗ cổ truyền đòi hỏi kỹ thuật chính xác để bảo đảm mái chắc chắn, thoát nước tốt và giữ được vẻ đẹp truyền thống. Quy trình thi công gồm các bước cơ bản sau:
Kiểm tra khung mái gỗ: Đảm bảo khung mái đã được xử lý chống mối mọt, chịu lực tốt và cân đối trước khi lợp ngói.
- Chuẩn bị ngói và dụng cụ: Chọn ngói phù hợp với kiểu mái, kiểm tra từng viên ngói để đảm bảo không bị nứt vỡ. Chuẩn bị cọc gỗ, dây neo và các dụng cụ thi công.
- Lợp lớp ngói nền (lớp đầu tiên): Bắt đầu từ mép mái, đặt các viên ngói đầu tiên thẳng hàng, đảm bảo khoảng cách và độ dốc đúng tiêu chuẩn.
- Lợp các lớp ngói tiếp theo: Xếp chồng các viên ngói theo kiểu truyền thống, đảm bảo khe hở đồng đều, tránh nước mưa thấm vào mái.
- Hoàn thiện phần nóc mái: Lợp ngói nóc, kiểm tra các mối nối để đảm bảo kín nước và thẩm mỹ.
- Kiểm tra và bảo dưỡng sau lợp: Vệ sinh mái, thay ngói hỏng, kiểm tra độ chắc chắn và xử lý chống thấm nếu cần.
>> Xem thêm: Hệ vì kèo mái ngói nhà gỗ kẻ truyền và những điều bạn chưa biết
Chọn ngói lợp nhà phù hợp và thi công đúng kỹ thuật là yếu tố then chốt để mái nhà gỗ cổ truyền bền vững và đẹp mắt. Gia chủ nên tìm hiểu rõ về kiểu dáng, chất liệu và màu sắc và cách lợp ngói để giúp bảo vệ kết cấu, giữ gìn giá trị văn hóa, đồng thời nâng tầm thẩm mỹ cho ngôi nhà của mình. Nếu gia chủ có nhu cầu, hãy liên hệ Nhà gỗ Phúc Lộc ngay để được tư vấn và thi công ngói ta nung truyền thống chuẩn kỹ thuật.
Thông tin về nhà gỗ Phúc Lộc
Số điện thoại: 0973812666
Nhận tư vấn thiết kế: Th.s kiến trúc sư Nguyễn Huy Khiêm
Xưởng sản xuất: xã Hạ Bằng, Tp Hà Nội (dưới chân núi chùa Tây Phương)
>Tham khảo thêm video về nhà gỗ truyền thống Bắc Bộ
>Tham khảo thêm những dự án nhà gỗ đẹp